Het belang van mineralen en sporenelementen
Mineralen en sporenelementen zijn erg belangrijk voor een goede gezondheid van koe en kalf. Een tekort aan bepaalde mineralen of sporenelementen kan verschillende problemen geven zoals verminderde weerstand, slechtere fertiliteit, zwakke kalveren bij geboorte en teveel koeien die aan nageboorte blijven staan. Bij het jongvee kan een mineralentekort een lange nasleep hebben en de potentie van het jongvee flink drukken.
Vaststellen van een tekort aan mineralen en sporenelementen
Om problemen te voorkomen wordt vaak het rantsoen doorgerekend om te zorgen dat er geen tekorten zijn. Soms zien we dat er door verschillende oorzaken toch tot tekorten kunnen ontstaan. De mineralenstatus kan onderzocht worden door (a) bloedonderzoek te doen van 5 verse koeien of (b) door een tankmelkonderzoek mineralencheck te doen. Het voordeel van het bloedonderzoek is dat je vijf individuele waardes krijgt en geen gemiddelde waarde. Het kan namelijk zijn dat de waardes in de tankmelk goed lijken. Deze waarden betreffen een gemiddelde van de hele koppel maar er kunnen dan op dierniveau nog wel degelijk tekorten zijn.
Een voorbeeld uit de praktijk
Op een melkveebedrijf waar we meestal alleen enkele pinken op dracht scannen tijdens de vruchtbaarheidsbegeleiding bleken er meerdere pinken te zijn die geen tochtverschijnselen lieten zien. Bij het scannen bleken de eierstokken inactief.
We hebben vervolgens van enkele pinken in de koppel bloed getapt om te onderzoeken op gehaltes aan koper, selenium, zink en jodium. Daarnaast hebben we deze monsters laten onderzoeken op het enzym GSH-px (dit onderzoek geeft een betere indruk over de selenium opname over een langere periode). De pinken kregen geen mineralen bijgevoerd.
De uitslagen lieten zien dat zowel selenium als GSH-px in alle dieren zeer laag was. Er is dus zowel op dit moment als de laatste maanden te weinig selenium opgenomen door de dieren. Het meest voor de hand liggend is een (te) laag aanbod van selenium. Bij enkele dieren bleek uit het onderzoek dat ook de koper waardes en/of de jodium en zink waardes verlaagd zijn. Zeker voor koper geldt dat als tekorten in het bloed worden aangetoond, er al langere tijd te weinig koper wordt verstrekt. Dit komt doordat koper in de lever wordt opgeslagen en er pas tekorten in het bloed ontstaan als deze voorraad opgebruikt is.
Het aanvullen van mineralen en sporenelementen kan via het rantsoen, inbrengen van bolussen of het toedienen van injecties. Dit is onder andere afhankelijk van welke diercategorie er een tekort heeft, hoeveel dieren het betreft en in welke sporenelementen of mineralen er moet worden voorzien.
Aan de hand van de uitslagen is deze veehouder direct begonnen met het spuiten van selenium bij de pinken in de inseminatieleeftijd en bij de pinken die richting afkalven gingen. Daarnaast hebben alle pinken een mineralenbolus verstrekt gekregen. Inmiddels lijken de pinken alweer beter tochtig te worden
